حسابداری مدیریت یا حسابداری مدیریتی بر استفاده از اطلاعات حسابداری برای مدیران در سازمانها، جهت مهیا کردن آنها برای تصمیم سازی کسب و کار آگاهانه تاکید دارد که به آنها اجازه میدهد تا کارکردهای کنترل و مدیریت شان را بهتر تجهیز نمایند.
حسابداری مدیریت یا حسابداری مدیریتی بر استفاده از اطلاعات حسابداری برای مدیران در سازمانها، جهت مهیا کردن آنها برای تصمیم سازی کسب و کار آگاهانه تاکید دارد که به آنها اجازه میدهد تا کارکردهای کنترل و مدیریت شان را بهتر تجهیز نمایند.
در مقابل اطلاعات حسابداری مالی، اطلاعات حسابداری مدیریتی این خصوصیات را دارند :
به گفته انجمن حسابداران خبره مدیریت (سیآیامای)، "حسابداری مدیریت فرایند تعریف، اندازه گیری، تجمیع، تجزیه و تحلیل، مهیاسازی ، تفسیر و تبادل اطلاعات مورد استفاده مدیریت جهت برنامه ریزی، ارزیابی و کنترل یک واحد تجاری و جهت اطمینان از استفاده مناسب و پاسخگویی به منابع شان میباشد. حسابداری مدیریت همچنین تهیه گزارشهای مالی را نیز برای گروههای غیرمدیریتی مانند ذینفعان، بستانکاران، سازمانهای قانون گذار و مراجع مالیاتی را شامل میشود.[۲]
موسسه حسابداران رسمی آمریکا (ای آی سی پی ای) بیان داشته است که حسابداری مدیریت در عمل به گسترش در سه حوزه زیر می انجامد:
موسسه حسابداری خبره مدیریت (آیسیامای)، بیان می دارد "یک حسابدار مدیریت دانش و مهارت حرفه ای خود را در تهیه و ارائه اطلاعات مالی و سایر تصمیمها به روشی بکار میگیرد که برای مدیریت در تدوین سیاستها و در برنامه ریزی و کنترل عملیات مورد تعهدش یاری رسان باشد". بنابراین به حسابداران مدیریت در بین حسابداران به عنوان "ارزش آفرینان" نگاه میشود. آنها بیشتر عالقه دارند به جلو نگاه کنند و تصمیماتی بگیرند که آینده سازمان را تحت تاثیر قرار خواهد داد، تا به ثبت تاریخی و رعایت (حفظ امتیاز) جنبه های حرفه ای. بنابراین دانش و تجربه حسابداری مدیریت میتواند از زمینه ها و کارکردهای درون یک سازمان به دست بیاید، مانند مدیریت اطلاعات، خزانه داری، حسابرسی کارایی، بازاریابی، ارزشیابی، قیمتگذاری، تدارکات و غیره.
در حوزه حسابداری مدیریت اغلب یک تعداد نامحدودی از ابزار، روش ها، فنون و روالهای شناور در اطراف وجود دارد [۴] .
تمایز بین شیوه های سنتی و نوآورانه را شاید بتوان با جدول زمانی تصویری روش های بهایابی مدیریتی ارائه شده در همرایزنی سالیانه 2011 موسسه حسابداران مدیریت به بهترین نحو نشان داده شود .
بهایابی استاندارد سنتی (تیاسسی)، که در حسابداری بهای قدیمی دهه 1920 استفاده می شده، امروزه نیز روش اصلی در حسابداری مدیریت محسوب میشود چون برای گزارشگری صورتهای مالی برای ارزشیابی اقلام ردیفهای صورت سود و زیان و ترازنا مه از قبیل بهای کالای فروخته شده (سیاوجیاس) و ارزشیابی موجودی کالا بکار میرود. بهایابی استاندارد سنتی باید با اصول پذیرفته شده عمومی حسابداری (گپ آمریکا) منطبق باشد و به جای ارائه راهکارهایی برای حسابداران مدیریت خود را بیشتر با الزامات حسابداری مالی تطابق دهد. روشهای سنتی خود را به تعریف رفتار هزینه فقط در شرایط وجود حجم تولید یا فروش محدود میکنند.
در اواخر دهه 1980 ، شاغلین و اساتید حسابداری به شدت مورد انتقاد بودند که شیوههای حسابداری مدیریت (و، حتی بیشتر از آن، برنامه درسی تدریسی به دانشجویان حسابداری) با وجود تغییرات بنیادی در محیط کسب و کار، آخرین بار کمی بیش از 60 سال گذشته تغییر کردهاند. در سال 1993 ، بیانیه شماره 4 [۵] هیات تغییر آموزش حسابداری ، اعضای هیئت علمی را به پایین آمدنشان از برج عاج خود فرا خواند و توصیه کرد دانش شان را در مورد شیوه واقعی حسابداری در محل کار گسترش دهند[۶]. موسسه های حرفه ای حسابداری، که شاید ترس از این داشتند که وجود حسابداران مدیریت به طور فزاینده ای در سازمانهای کسب و کار بیهوده به نظر برسد، و متعاقباً منابع قابل توجهی را برای توسعه مهارتهای خالقانه تر برای حسابداران مدیریت اختصاص دادند.
تحلیل واریانس یا وردایی، یک رویکرد نظام مند برای مقایسه هزینه های واقعی و بودجه شده مواد مستقیم و دستمزد استفاده شده در طول یک دوره تولید است. در حالیکه برخی از اشکال تحلیل وردایی هنوز توسط بسیاری از شرکتهای تولیدی استفاده میشود، در حال حاضر گرایش به استفاده از آن به صورت ترکیبی با فنون نوآورانه ای مانند life cycle cost analysis و بهایابی مبتنی بر فعالیت متمایل شده، که با جنبه های خاص مورد .انتظار محیط کسب و کار تجاری نوین طراحی میشود از آنجا که تغییرات کوچک برای ط راحی محصول میتواند منجر به صرفهجویی قابل توجهی در بهای تولید محصوالت شود، بهایابی چرخه عمر به رسمیت میشناسد که توانایی مدیران جهت تاثیرگذاری بر بهای تولید یک محصول زمانی در بیشترین حد خود قرار دارد که این محصول هنوز در مرحله تولید چرخه عمر خود قرار دارد (به عنوان مثال، پیش از اینکه طراحی نهایی شود و تولید شروع شود).
بهایابی مبتنی بر فعالیت (ایبیسی) به رسمیت می شناسد که، در کارخانه های مدرن، بسیاری از هزینه های تولید با میزان 'فعالیت' تعیین میشود (به ع نوان مثال، تعداد انجام تولید در هر ماه، و میزان زمان غیرفعال تجهیزات تولید) و بنابراین کلید کنترل موثر بها بهینه سازی بهره وری این فعالیتها میباشد. بهایابی چرخه عمر و بهایابی مبتنی بر فعالیت هر دو تصدیق میکنند که، در یک کارخانه مدرن نمونه، اجتناب از رویدا دهای مخل (مانند خرابی ماشین آلات و شکست های کنترل کیفیت) از اهمیت به مراتب بیشتری از (برای مثال) کاهش هزینه های .مواد اولیه برخوردار است همچنین بهایابی مبتنی بر فعالیت در زمان ارائه یک خدمت یا تولید یک جزء محصول از اهمیت دستمزد مستقیم بهعنوان عامل هزینه ک استه و به جای فعالیتها بر عوامل هزینه زا متمرکز میشود.
دیگر روشی که میتوان به آن برای ابالات متحده به عنوان یک نوآوری نگاه کرد روش آلمانی گنزپلن کاستن ریچنانگ (جیپیکا) است. هرچند از اجرای آن در اروپا بیش از 50 سال می گذرد، ولی نه به جیپیکا و نه به درمان مناسب 'ظرفیت بلااستفاده' گسترده در ابالات متحده عمل نشده . بنابراین جیپیکا و مفهوم ظرفیت بلاستفاده به آرامی در حال به رسمیت شناخته شدن در آمریکا بوده، و "میتواند به راحتی توسط استانداردهای ابالات متحده 'پیشرفته' محسوب شود".[۴]
امروزه یکی از شیوه های خلاقانهتر در دسترس، حسابداری مصرف منابع (آرسیای) است. آرسی ای توسط اتحادیه بینالمللی حسابداران (آیفک) به عنوان یک "رویکرد پیچیده در سطوح بالاتر از زنجیره فنون بهایابی "[۷] به رسمیت شناخته شده است چون توانایی استخراج هزینه ها را به صورت مستقیم از داده های منابع عملیاتی یا قرنطینه و اندازه گیری هزینه های ظرفیت بلاستفاده فراهم میکند. آرسیای با درنظر گرفتن "بهترین ویژگیهای رویکرد حسابداری مدیریت گنزپلنکاستنریچنانگ (جیپیکا) و ترکیب آن با کاربرد عوامل هزینه مبتنی برفعالیت در هنگام نیاز، مانند آنهایی که در بهایابی مبتنی بر فعالیت استفاده شده، حاصل میشود. با رویکرد آرسی ای، منابع و هزینه های آنها به عنوان "مبنایی برای تقویت مدل سازی بها و پشتیبانی از تصمیم گیری مدیریتی در نظر گرفته میشود، به این دلیل که هزینه ها و درآمدهای یک سازمان همه تابعی از منابع و ظرفیتهای منحصربهفردی است که آنها را تولید میکند".[۷]
امروزه همگام با سایر نقشها در شرکت، حسابداران مدیریت یک ارتباط گزارشگری دوگانه دارند. بهعنوان یک شریک تجاری راهبردی و ارائه دهنده اطلاعات مالی و عملیاتی مبنای تصمیم گیری، حسابداران مدیریت مسؤول مدیریت گروه کسب و کار و در عین حال مکلف به گزارشگری ارتباطها و مسئولیتها به سازمان مالی شرکت نیز هستند.
از فعالیتهای ارائه شده توسط حسابداران مدیریت، پیش بینی و برنامه ریزی، انجام تحلیلهای وردایی، و بررسی و نظارت بر هزینه های ذاتی در کسب و کا ر فعالیتهایی هستند که پاسخگویی دوگانه را برای هر دوی گروه مالی و تیم کسب و کار ایجاب میکند . نمونههایی از وظایفی که در آنها پاسخگویی به تیم کسب و کار میتواند بیشتر از بخش مالی شرکت تداعی داشته باشد، توسعه و تدوین بهایابی جدید محصول، تحقیق در عملیات، سنجهای محرک کسب و کار، ارزیابی متوازن مدیریت فروش، و تجزیه و تحلیل سودآوری مشتری هستند. در مقابل، تهیه گزارشهای مالی خاص، انطباق داده های مالی با سامانه های منبع، و گزارشگری ریسک و مقررات از آنجا که با جمع آوری برخی اطلاعات مالی از همه بخشهای شرکت حاصل میشوند، بیشتر برای گروه مالی شرکت کاربرد دارند
در شرکتهایی که بیشتر سودشان را از اطلاعات اقتصادی حاصل میکنند، مانند بانک ها، صنعت چاپ و نشر، شرکتهای مخابراتی و پیمانکاران دفاعی، هزینه های آی تی منبع قابل توجهی از مخارج غیرقابل کنترل هستند، که از حیث مقدار اغلب بزرگترین هزینه شرکت پس از مجموع هزینه های جبران کار و هزینه های مربوط به تملک دارایی هستند. یک کارکرد حسابداری مدیریت در چنین سازمانهایی همکاری نزدیک با بخش آی تی برای ارائه شفاف هزینهفناوریاطلاعات است.[۸]
با توجه به موارد فوق، یک نمای گسترده از پیشرفت مسی ر شغلی حسابداری و مالی این است که حسابداری مالی یک سکوی پرتاب برای حسابداری مدیریت است. مطابق با مفهوم ایجاد ارزش، حسابداران مدیریت به تحریک .موفقیت کسب و کار کمک میکنند در حالیکه حسابداری مالی بیشتر یک مجاهدت رعایتی و تاریخی است
یک دیدگاه جایگزین نسبت به حسابداری مدیریت که بسیار به ندرت مطرح میشود این است که خنثی است یا دارای اثر خوش خیم در سازمان نیست، بلکه یک سازوکار برای کنترل مدیریت از طریق نظارت است. این دیدگاه موقعیت حسابداری مدیریت را به خصوص در چارچوب نظریه کنترل مدیریت نشان میدهد. به بیان دیگر، اطلاعات حسابداری مدیریت ساز و کاری هستند که میتواند توسط مدیران به عنوان وسیله ای برای بازنگری کلی در ساختار داخلی سازمان جهت تسهیل در کارکردهای کنترلی شان درون یک سازمان مورد استفاده قرار گیرند.
بهایابی مبتنی بر فعالیت برای اولین بار به روشنی در سال 1987 توسط رابرت
اس. کاپالن و دابلیو. برانس به عنوان فصلی در کتابشان به نام "حسابداری و
مدیریت: از منظر مطالعه میدانی" تعریف شد. آنها در ابتدا روی صنعت تولید
متمرکز شدند که در آن افزایش بهبود در بهره وری و فناوری نسبت هزینه های
مستقیم دستمزد و سربار را کاهش، اما نسبت هزینه های غیرمستقیم را افزایش
داده بود. برای مثال، افزایش خودکارسازی دستمزد که یک هزینه مستقیم بود را
کاهش، ولی استهلاک را که یک هزینه غ یرمستقیم بود، افزایش داده بود.
گنزپلنکاستنریچنانگ یک روششناسی بهایابی آلمانی است، که در اواخر دهه 1940 و 1950 توسعه یافته، و جهت ارائه یک برنامه منسجم و دقیق از نحوه محاسبه هزینه های مدیریتی و تسهیم آنها به یک محصول یا خدمت طراحی شد. عبارت گنزپلنکاستنریچنانگ، که به آن اغلب به صورت جیپیکا اشاره میشود، به بهترین نحو به صورت حسابداری بهای برنامه ریزی شده مدیریتی[۹] یا حسابداری و برنامه ریزی تحلیلی انعطاف پذیر بها ترجمه شده است.[۱۰].
خاستگاه نظری و عملی جیپیکا به هانس گئورگ پالوت (به آلمانی: Hans Georg Plaut)، یک مهندس خودرو و ولف گانگ کیلگر (به آلمانی: Wolfgang Kilger)، یک دانشگاهی برمیگردد، که با هدف دوجانبه شناسایی و ارائه یک روششناسی پایدار جهت اصلاح و ارتقای اطلاعات حسابداری بها روی آن کار میکردند. جیپیکا در کتابهای درسی حسابداری بهای آلمانی بهایابی قابل انعطاف و تجزیه و تحلیل نقطه سربهسر منتشر شد [۱۱]، و امروزه در دانشگاههای آلمانی زبان تدریس میشود.
در اواسط تا اواخر دهه 1990 کتب مختلفی درباره حسابداری در سازمان ناب (شرکتهای در حال پیاده سازی عناصر سامانه تولید تویوتا) نوشته شده بود. عبارت حسابداری ناب طی این دوره نام گذاری شد. این کتابها مجادله داشتند که روشهای حسابداری سنتی برای تولید انبوه مناسب تر هستند و تجربیات کسب و کار در تولید و خدمات سر- وقتی را پشتیبانی نمیکنند یا به خوبی اندازه گیری نمیکنند. این جنبش در اجلاس سران حسابداری ناب 2005 در دیربورن ، میشیگان، ابالات متحده به یک نقطه اوج رسید. 320 تن حضور داشتند و محاسن یک رویکرد جدید برای حسابداری در سازمان ناب را مورد بحث گذاشتند. 520 تن نیز در دومین همایش سالانه در 2006 حضور داشتند.
حسابداری مصرف منابع (آرسیای) به طو ر رسمی به عنوان یک رویکرد حسابداری مدیریت پویا، به طورکامل یکپارچه، مبتنی بر اصول، و جامع تعریف میشود که مدیران را به اطلاعات پشتیبان تصمیم گیری برای بهینه سازی سازمانی تجهیز میکند. آرسیای به عنوان یک رویکرد حسابداری مدیریت در حدود سال 2000 پدیدار شد و پس از آن در سی ای ام - آی ائتلاف بینالمللی تولید پیشرفته، در گروه مدافع آرسیای بخش مدیریت بها در CAM-I the Consortium for Advanced Manufacturing–International, in a Cost Management Section RCA interest group در دسامبر 2001 تدوین شد.
مهم ترین جهت گیری اخیر در حسابداری مدیریتی حسابداری ارزش افزوده است. که وابستگی فرایندهای تولید نوین را به رسمیت میشناسد و برای هر محصول، مشتری یا تامینکننده، ابزاری است برای اندازه گیری سهم هر واحد از منابع محدود.
حسابداری مدیریت یک نظام کاربردی مورد استفاده در صنایع مختلف است و کارکردها و اصول خاص به دنبال آن میتواند بست ه به نوع صنعت متفاوت باشد. اصول حسابداری مدیریت در بانکداری تخصصی است اما برخی از مفاهیم بنیادی را دارد که در صنایع تولیدمحور یا خدمت محور مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال، قیمت گذاری انتقالی یک مفهوم مورد استفاده در تولید است اما در بانکداری هم کاربرد دارد. و یک اصل بنیادی است که در تسهیم ارزش و تخصیص درآمد به واحدهای مختلف کسب و کار استفاده میشود. اساساً قیمت گذاری انتقالی در بانکداری روش تخصیص ریسک نرخ بهره بانکی به منابع و مصارف مختلف مالی سازمان است. بنابراین، بخش خزانه داری شرکتی بانک وقتی به مشتریانشان وام میدهند هزینه های تامین مالی را برای استفاده واحدهای کسب و کار از منابع بانکی به آنها تخصیص میدهند. بخش خزانه داری همچنین بستانکاری تامین مالی را به واحدهای تجاری که سپرده های (منابع) بانکی را برای بانک به ارمغان می آورند نیز تخصیص میده د. با وجودی که این فرایند قیمت گذاری انتقال وجوه در درجه اول برای وامها و پس اندازها ی واحدهای مختلف بانکی کاربرد دارد، ولی برای همه داراییها و بدهیهای بخش کسب و کار بکار برده میشود. هنگامی که قیمت گذاری ان تقالی بکار گرفته میشود و هر ثبت یا تعدیل حسابداری مدیریت دیگری به دفتر کل ارسال میشود (که معمولاً حسابهای یادداشت هستند و در نتایج ثبتهای قانونی شامل نمیشوند)، واحدهای کسب و کار قادرخواهند بود نتایج مالی بخش بندی شده را که هم توسط کاربران داخلی و هم بیرونی برای ارزیابی عملکرد .استفاده میشوند، تولید کنند.
ر اه های مختلفی برای حفظ و استمرار ایجاد مبنای دانش یک نفر در زمینه حسابداری مدیریت .وجود دارد حسابداران مدیریت خبره (سیامایها) باید ساعتهای آموزشی مستمری را هر ساله ، مانند یک حس ا بدار خبره عمومی بگذرانند . یک شرکت نیز میتواند مفاد تحقیقاتی و آموزشی را برای استفاده در کتابخانه شرکت خود داشته باشد. و این در شرکتهای "فورچون 500" که منابعی برای تامینمالی توسعه این نوع رسانه های آموزشی دارند شایعتر است.
همچنین نشریات، مقالات برخط و تار نوشتهای متعددی نیز در این زمینه وجود دارد. نشریه مدیریت بها (ISSN 1092-8057)[۱۲] و تارنمای موسسه حسابداری مدیریت (آیامای) منابعی هستند که نشریات فصلنامه حسابداری مدیریت و مالیه راهبردی را شامل میشوند در واقع، وجود حسابداری مدیریت در یک سازمان الزامی است.
فهرست زیر وظایف/خدمات اصلی انجام شده توسط حسابداران مدیریت هستند. درجه پیچیدگی مرتبط با این فعالیتها بسته به سطح تجربه و توانایی هر فردی متفاوت است.
مدارک مرتبط مدارک و گواهی نامه های حرفه ای مرتبط مختلفی در این زمینه وجود دارد شامل:
ISSN: 1792-7544 (print version), 1792-7552 (online)، دانلود کنید: http://www.scienpress.com/journal_focus.asp?main_id=55&Sub_id=IV&Issue=526
8946501584گاهی شانس فقط یک بار به آدم رو میاره پس باید قدرش رو دونست بهترین فرصت زندگی شما برای ثروتمند شدن مجموعه ای بی نظیر برای اولین بار در ایران برای کسانی که می خواهند بهتر زندگی کنند و از کمترین وقت و هزینه بیشترین سود را ببرند.برای آگاهی از جزییات بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.
http://www.fars.eoo.ir